EO (Film, 2022) - MovieMeter.nl (2024)

+ Mijn Films

• On Demand:

• Bekijk via Pathé Thuis
• Bekijk via meJane
• Bekijk via iTunes
• Bekijk via MUBI
• Niet beschikbaar op Netflix
• Niet beschikbaar op Videoland
• Niet beschikbaar op Amazon Prime
• Niet beschikbaar op Disney+
• Niet beschikbaar op Google Play

Kasandra

The Countess

Vito

Mateo

Ziom

Dora

Kaja

Dorota

Zenek

Zea

Ik vind ezeltjes zo vreselijk lief. Geen idee waarom, maar ze steken met kop en schouders boven andere dieren (die geen kat of hond zijn) uit.

Beste film van 2022 volgens The New York Times. Ik wil dit zeker zien 😄

EO stond hoog op de lijst, als Au Hasard Balthazar (1966) voor de nieuwe generatie. En hij stelde mij niet teleur.

Ook stond ik toch wel iets versteld na het zien van EO dat de regisseur 84 is. Niet dat alle films van regisseurs op leeftijd oud of vermoeid voelen (gelukkig niet), maar evenmin voelen of zien ze eruit als EO. Good for him. Hopelijk hangt hij zijn regiestoeltje nog niet aan de wilgen, na dit late succes. Beste film van 2022 volgens The New York Times.

4*

Een geniaal werkje over een ezel waarvan ben ik bang wel heel veel verkeerd begrepen zal gaan worden. Als eerste maar even het ogenschijnlijke gebrek aan een normaal narratief, waarvan de onschuldige kijker wellicht kan vinden dat er een aantal losse scenes zonder enige samenhang aan elkaar geknipt zijn. Maar dat is vanzelfsprekend bedoeld als een aanklacht tegen het gebrek aan continuïteit van de omgang van de mens met de dieren, het staat overduidelijk symbool voor de onnadenkende achteloosheid waarmee er over het lot van onze medeschepselen beslist wordt.

De cinematografie is ontegenzeggelijk geniaal in het succesvolle gebruik van locaties en maakt dankbaar gebruik van het golden hour - waarbij gelukkig wel zorgvuldig vermeden wordt om daar op een of andere gratuit-clichématige manier een koppeling met het narratief in te maken. Knap ook hoe de ezel in veel scenes van diep onder de huid uit straalt zich enorm ongemakkelijk te voelen, bijvoorbeeld met de blaffende hond die een concept als personal space niet lijkt te snappen, of de koeien die daar onachtzaam overheen lopen. Mooi dat de mazen in de regelgeving daar zo succesvol in opgezocht konden worden, en er toch nog steeds zonder enig probleem aan het einde wordt gemeld dat het allemaal diervriendelijk gedaan is.

Wellicht nog even in de technische details gedoken, je zou je in de cinematografie vooral van de PoV shots kunnen afvragen wat toch de motivatie zou kunnen zijn om het beeld links en rechts te blurren en daarmee smaller te maken, in plaats van de ‘normale’ DonkeyVision die juist extra breed is. Dat lijkt me dan een overduidelijke verwijzing waarmee de regisseur onze beperkte blik op de belevingswereld van het dier wil aangeven, en daarnaast een steek onder water naar het gebrek aan inhoudelijke agrarische kennis bij de gemiddelde filmcriticus.

Even simpel laat zich verklaren waarom er ogenschijnlijk geen enkele moeite is gedaan om een aantal min of meer gelijkende ezels te vinden om de hoofdrol van Eo te spelen - de hoofdrolezel staat tenslotte symbool voor àlle ezels, niet slechts voor een enkele. Onderscheid maken op basis van leeftijd, grootte, of zichtbare tekening in de vacht is daarbovenop nog totaal nicht im Frage, dat doen we tegenwoordig niet meer, dat zou onmenselijk zijn. De regisseur lijkt zich meer te interesseren voor de echte essentie van het bestaan, de vraag aller vragen - zijn wij niet allen ezels.

Eenieder die de film gezien heeft kan die vraag toch alleen maar met een welgemeend ‘ia’ beantwoorden.

Een typische enerzijds/anderzijds-film.

Enerzijds geeft de film in een afwisseling van abstracte en realistische beelden een schets van hoe mensen in letterlijke zin dieren - in dit geval een ezel - gebruiken: van circusattractie via lastdier, gelukspoppetje, knuffel tot vleesbom (en mogelijk vergeet ik wat). De ezel laat het meeste gelaten over zich heen komen, maar als in een audiovisueel experiment tovert regisseur Skolimowski beelden op het doek die best weleens de gevoelens van het dier zouden kunnen weerspiegelen.

Anderzijds bleek 86 minuten voor mij te lang om geboeid te kunnen blijven kijken. Op een gegeven moment 'wist ik het wel' en verworden de beelden tot mooifilmerij.

Jammer.

Eo is toch wel behoorlijk anders dan die andere ezeltjesfilm. Waar Bresson zijn "modellen" op een bijna academische manier laat acteren zodat je de emotie in jezelf moet gaan zoeken en zijn films eerder sober zijn vormgegeven, daar is Skolimowski juist viseueel uitbundig en wordt er gespeeld met perspectief, kleuren, licht en camerabewingen. Bovendien is de film van Bresson sterk verwant aan Christelijke ideeën (en Bresson iemand die Christen had willen zijn, maar het lukte hem niet om erin te geloven), dat is EO niet. Eo tracht de ezel van buitenaf naar de mensen te kijken. Dat is heel gewaagd en gaat vaak, maar niet constant verrassend goed. De film heeft daardoor een minder duidelijk plot en voelt vaak als een koortsige nachtmerrie. Of een Noodlotsdrama ondersteund door een geweldige soundtrack.

Skolimowski lijkt er nota bene op zijn 84 nog zowat mee door te breken. Een film die zo'n golf aan positieve kritieken kreeg dan heeft deze veteraan (debuterend in de jaren '60 en maar 5 jaar jonger dan die beroemdere Poolse regisseur) nog niet meegemaakt. Ondanks dat ook hij engelstalige films maakte is Skolimowski altijd een beetje een cultfiguur gebleven. Prijzen in Cannes, in de jaarlijstjes op vele plekken (New York Times tot Cahiers du Cinema) en zelfs een oscarnominatie die voor mij toch vrij onverwacht is nu ik de film gezien heb.

Toch blijf ik met pijn in mijn hart steken op een 3.5* en dat komt omdat de film veel minder sterk eindigt dan de film eerder is. En dan bedoel ik niet de krachtige eindscene maar ongeveer het kwartier ervoor. Jammer.

Daar sluit ik me helemaal bij aan.

Waarom geef jij dan maar één ster aan deze film?

Je hebt een punt, 1 ster is niet juist.

En waarom? Omdat ik dit echt een enorm slechte film vind. Een aanfluiting van alles wat een film zou moeten zijn. Iedereen die hierbij betrokken is geweest tot in de vierde generatie mag van mij een beroepsverbod krijgen. Nooit meer werken in de filmindustrie, of allez, in elke vorm van publiek vermaak.

Serieus, wanneer houdt de filmwereld nou eens op met het gedweep met dit soort prutswerk. Kijk nou eens naar die beelden. Een en al nep.

Blurp, je vraagt je veel te veel af. Die neiging tot rationaliseren maakt dat je een film niet ondergaat of beleeft. Maar er altijd van buiten tegen aan kijkt. Het leven is ook niet eenduidig, dus waarom zou een film dat wel moeten zijn.

Er telt maar een ding en dat is of het je mee neemt ergens heen. Ik heb me uitstekend vermaakt met EO. Het was verrassend, nooit saai of voorspelbaar. En gelukkig bleef EO een ezeltje zonder opgelegde menselijke trekjes of sentimenten.

Ha, bobbee1.

Nou dat ben ik dus echt niet met je eens. Niet iets van een beetje niet, maar gewoon echt niet, totaal niet, niet voor een enkele lettergreep, basaal en fundamenteel van begin tot eind niet. Helemaal niet.

Als iets me tegen staat in deze film is het wel hoe het arme fictieve ezeltje door de makers gebruikt wordt om een fictieve boodschap over te brengen. En daar hebben ze dan al minstens 5 ezeltjes voor gebruikt, want de ene was wat fotogenieker dan de andere, en het publiek ziet het toch niet, trapt er wel in. Exploitatie ten top. De ultieme vorm van hufterigheid.

Deze film verdient het gewoon ten volle om een paar meter onder NAP afgemaaid te worden. Dit is gewoon prut, troep, elitair gebalk. Weg er mee. Geef alsjeblieft geen antwoord, want ik wil nooit, nooit, nooit meer geconfronteerd worden met dit afgrijselijke stuk misbaksel.

In deze film van de Poolse regisseur Jerzy Skolimowski staat geen mens centraal maar ligt het perspectief bij een ezel. Door die insteek vertelt de film geen psychologisch gemotiveerd verhaal en zijn dialogen minimaal aanwezig. De camera begeleidt de ezel Eo die van zijn thuis in een Pools circus via vreemde omwegen in Italië belandt. Tijdens de reis komt hij mensen tegen die niets goeds in de zin hebben, wordt hij verkocht, moet zware vrachten verplaatsen of wordt mascotte van een voetbalclub. Eo ondergaat het allemaal stoïcijns.

Regisseur Skolimowski maakte de film Eo als hommage aan Au Hasard Balthazar (1966) van Robert Bresson. Die film gaat over de lijdensweg van een ezel. Skolimowski zegt over die film dat het de enige film is geweest waarbij hij heeft moeten huilen. Een tribute waardig dus.

Visueel is Eo een mooie film. Neem het begin. Rood stroboscopisch licht in het duister. Vaag is een wezen met een vacht zichtbaar. Liggend op zijn rug. De vier hoeven in de lucht. Dan, het gezicht van een jonge vrouw die zich over het wezen heenbuigt en luidkeels de naam Eo roept. Een bevreemdend schouwspel. Wat is er aan de hand? Dan komt het wezen overeind. Het licht gaat aan en het wezen blijkt een ezel die zich in een circuspiste bevindt. Applaus. Het stroboscopische rood neemt wederom een aanvang. De camera cirkelt om de ezel heen en veroorzaakt een draaierig gevoel. Een fascinerend begin.

De rest van de film roept die fascinatie met regelmaat weer op met behulp van beelden die eenzelfde gevoel van bevreemding opwekken. Niet steeds even esthetisch als in het begin. Wel steeds een onbestemd gevoel in de hand werkend. Het filmische perspectief is de oorzaak. Het perspectief vanuit de ezel werpt een merkwaardig licht op de wereld en op de mensen waarmee de ezel in aanraking komt.

De film toont de fascinerende odyssee van Eo de ezel. In losse episoden. Fragmentarisch. De camera registreert zijn waarnemingen. De beelden roepen empathie op en vervallen nooit in valse sentimentaliteit. Het is aan de kijker om de passende emotie bij de beelden te vinden. Zijn eigen persoonlijke emotie. Niet een opgelegde. Die insteek maakt dat de belevenissen van de ezel Eo niet saai zijn maar bij elk nieuw fragment weer verwachtingvolle spanning oproepen. De filmduur van 86 minuten voelt prettig aan en volstaat. Bij een langere filmduur zou de verwachtingsvolle impact op den duur verzuren, denk ik.

Prachtige film. Een soort existentialistisch beeldgedicht. Weinig woorden, maar prachtige beelden en muziek. Pure Cinema!

Deed me af en toe sterk denken aan de openingsscene van Post Tenebras Lux.

4*